Szczeniak w nowym domu

Zainspirowani ciekawym artykułem lek. wet. Dominiki Szymanowskiej publikowanym w Magazynie Weterynaryjnym nr 329 postanowiliśmy zwrócić Państwa uwagę na ważny a mniej znany i doceniany aspekt związany z pierwszym okresem przebywania szczeniaka w nowym domu. Większość opiekunów pamięta o odrobaczaniu i terminach szczepień a stosunkowo niewielu zdaje sobie sprawę z konieczności dbania w tym czasie o socjalizację szczeniąt.

Powtarzanie szczepień jest konieczne, bo tzw. odporność bierna przekazywana z siarą wystarcza zwykle na 6 do 8 tyg. (ale niekiedy nawet na 12). Może być różna nawet u osobników z jednego miotu. Dlatego nie ma jednego uniwersalnego schematu szczepień, który zapewniałby wszystkim szczeniętom pełną odporność poszczepienną.  Terminy szczepień przeciw chorobom zakaźnym psów zastały określone przez Światowe Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA), zalecając pierwsze szczepienie w wieku 6-8 tygodni i systematyczne powtarzanie go co 2-4 tygodnie aż do 16 tygodnia życia.

Po każdym szczepieniu wskazana jest kwarantanna, dopóki nie pojawi się skuteczne miano przeciwciał. Stoi to w sprzeczności (przynajmniej pozornej) z zaleceniami socjalizacyjnymi. Tak długa izolacja w domu, przypadająca w naturalnym czasie socjalizacji i habituacji (proces poznawczy polegający na stopniowym zanikaniu reakcji na bodziec jeśli nie wnosi on istotnych informacji lub zmian) grozi nieodwracalnymi w skutkach zaburzeniami zachowań psów w późniejszym okresie.

Warto więc przypomnieć sobie trochę informacji dotyczących rozwoju szczeniąt. Wyróżnia się w nim trzy podstawowe etapy:

1. zwany fazą przyciągania od 3 do 5 tyg. to czas poprawy zmysłów, rozpoczęcia przyjmowania stałego pokarmu, poprawy koordynacji ruchu, zainteresowania otoczeniem, zabaw grupowych i nauki hamowania wzajemnych ugryzień.
2. 0d 5 do 8 tyg. to czas poznawania nowych bodźców, nauka czystości i separacji, lub ograniczenia ruchu. Zmiany te w znanym, bezpiecznym otoczeniu przyjmowane są zwykle naturalnie.
3. zwany fazą socjalizacyjną od 8 do 12 tyg. przebiega już w nowym domu. To okres najsilniejszego  kodowania strachu (tzw. imprinting strachu). Zwierzę uczy się wtedy kontaktów z własnym gatunkiem i innymi ( w tym oczywiście z człowiekiem), poznaje nowe środowisko i zasady życia w nim. Od właściwego postępowania opiekuna, jego wiedzy o procesie socjalizacji i czasu poświęconego psu w tym okresie zależy, czy uda się uniknąć zaburzeń zachowań w późniejszym okresie życia.

Trzeba więc zmienić podejście (również nas – lekarzy weterynarii) i izolację poszczepienną realizować też poza domem, w nowym terenie gdzie można uniknąć kontaktów z innymi psami a jednocześnie poświęcić odpowiednią ilość czasu na przebywanie ze szczeniakiem i przyzwyczajanie go do nowych bodźców i sytuacji. Pozwoli to na właściwe przygotowanie go do fazy młodzieńczej, zwanej też fazą wtórnej socjalizacji (lub fazą ustalania hierarchii).  W tej fazie rośnie pewność siebie, niezależność, ujawniają się cechy charakteru, które w zależności od stopnia ich pożądania oraz planowanej użytkowości powinny być wygaszane lub rozwijane.

                                                              AF